Kỹ Thuật Chế Biến Mật Ong (Chế Biến Bán Ướt) Trên Cà Phê
- Kỹ thuật chế biến mật ong, là sự kết hợp giữa hai phương pháp chế biến khô và chế biến ướt, cho ra hạt cà phê thóc có màu vàng như mật ong. Chúng ta gần như không thể tìm thấy một tên gọi thống nhất cho phương pháp chế biến này, đôi khi nó được biết đến với tên thương mại là (bán khô), (bán ướt) hoặc (phương pháp lai). Và tại mỗi vùng mà kỹ thuật này được sử dụng nó lại có một tên khác nhau: Ở Brazil (nơi được tin là xuất xuất của kỹ thuật này) nó có tên . Tại Indonesia kỹ thuật này còn được gọi là (trong tiếng Indonesia có nghĩa là "nghiền ướt") và tại Costa Rica người bản xứ gọi nó là ,..
Lợi ích rõ ràng nhất của chế biến mật ong so với chế biến khô là cải thiện hiệu quả của quá trình sấy khô, cũng như các đặc tính hương vị thông qua quá trình lên men. Mặt khác, kỹ thuật này hạn chế nhiều rủi ro trong quá trình lên men so với chế biến ướt (Theo Cafeimports)
Kỹ thuật chế biến bán ướt
Tuy được gọi là phương pháp lai (Hybrid Proces). Nhưng trên thực tế chế biến mật ong chỉ là phương pháp đơn giản hóa của chế biến ướt. Nếu trong chế biến ướt, sau khi xát vỏ quả, cà phê được ngâm ủ trong bồn lên men từ 24 - 36 giờ thì trong phương pháp mật ong cà phê không cần lên men hoàn toàn, hoặc chỉ lên men ngắn dưới 12 giờ để giữ lại 1 phần chất nhầy (phần thịt quả) và chuyển đến công đoạn phơi khô để hạ độ ẩm xuống 10% đến 12%.
Phần khác biệt nhất trong phương pháp chế biến bán ướt là cà phê vẫn trải qua quá trình lên men mà không sử dụng nước. Như đã biết, thành phần chính của lớp vỏ nhầy là nước, Carbonhydrat (đường) và các chất hữu cơ như pectin, proteine... Lớp "thịt quả" này cơ bản là rất "nhầy" nếu phải loại bỏ bằng kỹ thuật cơ học, tuy nhiên chúng được vi khuẩn rất ưa chuộng, do vậy chất nhầy sẽ tự phân hủy do hệ enzim được tiết ra bởi vi sinh vật (và một phần do hệ Enzim trong ch 7;nh hạt cà phê). Bằng cách này, lớp chất nhầy sẽ "tan rã" hoàn toàn tự nhiên, không tốn nhiều công lao động hay máy móc thiết bị cơ giới.
Vì không đòi hỏi cơ giới cao, phương pháp này cũng tiêu thụ ít nước hơn so với chế biến ướt truyền thống. Cụ thể hơn, trong quá trình chế biến ướt, một lượng lớn nước được sử dụng trong các bể lên men và quá trình rữa, (nước xả thải là vấn đề lớn với các vùng chuyên canh cà phê chế biến ướt). Mặt khác với những vùng thiếu nước thì phương pháp chế biến ướt rất khó thực hiện. Trong khi đó chế biến bán ướt là phương án thay thế hi ệu quả khi sử dụng ít nước hơn, lượng xả thải cũng hạn chế mà vẫn phát huy được hương vị cà phê trong quá trình lên men - Do vậy nó có tên là .
Xuất xứ của chế biến bán ướt
Viện Nông học Campinas (IAC) ở Brazil là nơi đầu tiên thử nghiệm chế biến bán ướt vào đầu những năm 1950. Cho đến những năm 1980, một vài nông dân ở miền Nam Minas Gerais đã triển khai ở quy mô thương mại lần đầu tiên với các tác động chất lượng tích cực. Điều này dẫn đến việc áp dụng rộng rãi sau khi Pinhalense - một hãng thiết bị công nghiệp có tiếng, phát triển máy xay xát và lắp đặt các nhà máy thí điểm nhiều khu vực sản xuất khác nhau của Brazil và giới thiệu s 7843;n phẩm mới cho các nhà rang xay trong và ngoài nước. Những sản phẩm đầu tiên từ quy trình chế biến bán ướt tại Brazil có tên thương mại là "Cereja Descascado" hoặc CD.
Tại Brazill nơi được tin là xuất xứ của kỹ thuật chế biến bán ướt nó có tên là 'Bazilian pulped' - The Craft and Science of Coffee
Sau một khởi đầu chậm chạp ở Brazil vào cuối những năm 1980, quy trình tự nhiên mới đã bắt đầu được sử dụng rộng rãi bởi các nhà rang xay vào những năm 1990. Trong khi hệ thống chế biến ướt ban đầu được phát triển để đối phó với vấn đề chất lượng, thì ở phương diện khác, nó cũng được sử dụng để khai thác các hương vị và phẩm chất đặc biệt hơn. Và do đó được mở rộng từ Brazil sang các khu vực khác như Trung Mỹ nơi được gọ ;i là cà phê chế biến mật ong ( ) và sấy khô trong một thời gian lâu hơn với độ ẩm cao hơn, dẫn đến hương vị phong phú hơn.
Cà phê chế biến mật ong vàng, đỏ & đen
- : Trong kỹ thuật mật ong vàng, một phần chất nhầy được loại bỏ bằng thiết bị cơ khí. Cà phê có thể được ủ và làm khô trong khoảng 8 đến10 ngày, lớp chất nhầy sau khi khô sẽ bết lại với màu vàng đặc trưng - như mật ong. Hương vị lúc này gần giống với cà phê chế biến ướt, và tùy thuộc vào giống cà phê, tính acid có thể được tăng cường
- : Tương tự như trên, nhưng khi sản xuất cà phê mật ong đỏ, khoảng 50 đến 75% (tương đối là nhiều hơn) chất nhầy được giữ lại cho quá trình sấy khô, phải mất 12 đến 15 ngày để sấy khô khối hạt với sự đảo trộn thường xuyên.
- : Chế biến mật ong đen được làm khô với 100% chất nhầy. Do độ dính cao của khối hạt cà phê sau khi xát vỏ, nên cà phê phải được xoay và trộn thường xuyên để tránh bết thành các khối. Đây là quá trình khó khăn nhất, đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Phải mất khoảng 30 ngày để làm khô hoàn toàn cà phê.
- How to Make Coffee - The Science Behind the Bean by Lany Kingston ; Published in 2024 by Abrams Image
- The Craft and Science of Coffee Book by Britta Folmer, Publisher: Academic Press, 2024
Cuối cùng bằng việc áp dụng quy trình chế biến bán ướt trên các giống cà phê đặc sản, ta có thể khuếch đại đáng kể cường độ và các thuộc tính cảm quan của chúng. Cà phê chế biến mật ong từ các giống như Geisha, Bourbon, Catuaı, Typica, Maragogype thường đạt điểm cao nhất trong các cuộc thi như Cup of Excellence, Specialty Coffee hay ,.. Tuy nhiên, mặt trái của quá trình chế biến mật ong là đòi hỏi giám sát công đoạn phơi/sấy cẩn thận. Các hạt cà phê cần phải được cào đảo liên tục trong quá trình phơi/sấy để ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc gây hư hỏng do độ ẩm cao.
Tham khảo